Trudna historia luteranów w Pile [FILM]

Przed wojną liczyli nawet ¾ wszystkich mieszkańców ówczesnej Piły, dziś w naszym mieście i okolicy jest zaledwie 78 parafian.

[fblike layout=”box_count” send=”true” action=”like” font=”verdana” colorscheme=”light”]

O trudnej, powojennej historii kościoła ewangelicko-augsburskiego opowiadał proboszcz luterańskiej parafii w Pile, ks. Tomasz Wola. Jego wykład odbył się w ramach cyklu „Kościelne dzieje Piły”.

Prelegent próbował przybliżyć, dlaczego w Pile teraz jest tak mało ewangelików, mimo, że przed wojną ewangelicy stanowili ¾ ludności miasta (czyli ok. 25 tys. osób).

— Po II wojnie światowej niemieckie nabożeństwa zniknęły wraz z załamaniem się niemieckiej administracji. W 1946 roku liczba ewangelików zmniejszyła się do zaledwie kilkudziesięciu, od 35 do 50 osób. Nie mieli oni duszpasterza ani kościoła i nigdy nie wystąpili o przyznanie im świątyni. Parafia ewangelicka przestała istnieć na blisko pięćdziesiąt lat — opowiadał ks. Wola.

Zdarzało się nawet, że luteranie przychodzili do naszego kościoła na katolickie msze, a dwa razy w tygodniu protestancka diakonisa (odpowiednik siostry zakonnej) mogła odprawiać nabożeństwa.

— Co ciekawe nasze parafie są związane nie tylko poprzez te pierwsze lata po wojnie, ale także przez… dzwony! Jak wiadomo, w kościele Świętej Rodziny są dzwony z luterańskiego kościoła przy ul. Buczka, zniszczonego podczas wojny. I tak oto po latach historia zatoczyła koło: kiedy w niedzielę, na pół godziny przed katolicką mszą (o 10.30) dzwonią kościelne dzwony, u nas, po sąsiedzku rozpoczyna się nabożeństwo — przytoczył ciekawą zależność prelegent.

Wcześniej jednak Piła na długie lata pozostawała białą plamą, jeżeli chodzi o ewangelickie duszpasterskieo. Dopiero 1955 r. zorganizowała się stacja kaznodziejska parafii poznańskiej w Chodzieży, a w latach sześćdziesiątych w Trzciance, gdzie odbywały się nabożeństwa domowe. Dlaczego zatem nie w poniemieckiej Pile?

— Istniał problem polskich duchownych luterańskich, którzy z uwagi na pamięć wydarzeń i przeżyć z obozów koncentracyjnych, czy będąc świadkami eksterminacji polskiego ewangelicyzmu, nie zawsze wyrażali chęć opieki duszpasterskiej nad parafiami „poniemieckimi”. Stąd brak opieki duszpasterskiej ze strony Kościoła ewangelicko-augsburskiego. Nie możemy też zapomnieć, że około 30% luterańskich duchownych zginęło podczas wojny w niemieckich i rosyjskich obozach koncentracyjnych za swój patriotyzm i oddanie Ojczyźnie. Skutkiem czego brakowało wykształconej kadry duchownych — tłumaczył proboszcz ks. Tomasz.

W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych odbywały się w Pile nabożeństwa domowe w kilkuosobowym gronie u Pani Emmy Gramenz, następnie w mieszkaniu w bloku wojskowym przy ul. Kusocińskiego, a od 1994 r. dzięki życzliwości ks. Kazimierza Helona w udostępnionym lokalu przy poewangelickim kościele św. Stanisława Kostki (dawnym kościele Marcina Lutra).

30 listopada 1997 roku odbyło się pierwsze nabożeństwo w odzyskiwanym domu przy ul. Kilińskiego 7, w którym do 1945 r. zamieszkiwały siostry diakonise i który to przeznaczono na kaplicę oraz mieszkanie duchownego. Od tego momentu rozpoczął się ponownie intensywny rozwój pilskiej parafii.

1 kwietnia 1999 r. oficjalnie erygowano parafię ewangelicko-augsburską w Pile, z filiałem w Chodzieży. Od 24 października 1999 r. obowiązki duszpasterskie pełni ks. Tomasz Wola. 24 czerwca 2001 r. odbyła się pierwsza w powojennej historii parafii konfirmacja (odpowiednik I Komunii św. i bierzmowania w kościele ewangelickim). W 2004 roku odzyskano budynek plebanii dawnego kościoła św. Jana, przy ul. Mariana Buczka 48, gdzie przeniesiono kaplicę i siedzibę parafii.

W Święto Reformacji, 31 października 2006 r. pierwszy raz od pięćdziesięciu lat ewangelicy w Pile mają swojego proboszcza: ks. Tomasza Wolę, który pełni także posługę duszpasterską w Ewangelickim Duszpasterstwie Wojskowym.

Parafia zdecydowała się także na budowę świątyni. 26 października 2008 roku podpisano akt erekcyjny pod budowę kościoła św. Jana w Pile oraz wmurowano kamień węgielny. Od pięciu lat pilscy luteranie modlą się w nowo wybudowanym kościele przy ul. Wincentego Pola.

[span style=”font-size:10px; color:grey;”]Posłuchaj całego wykładu:[/span]

[fancy_amp]

Środowego wykładu z cyklu „Kościelne dzieje Piły” wysłuchało ok. 30 osób. Kolejna prelekcja już 10 lutego. Maria Bochan przedstawi temat „Pilan wyznania wiary”.

[span style=”font-size:13px;color:grey”]©[/span]

[fancy_amp]

[fancy_images width=”745″ height=”420″] [image]http://swietarodzina.pila.pl/wp-content/uploads/2016/01/Kościelne-dzieje-Piły-wykład-ks.-Tomasza-Woli-01.jpg[/image] [image]http://swietarodzina.pila.pl/wp-content/uploads/2016/01/Kościelne-dzieje-Piły-wykład-ks.-Tomasza-Woli-02.jpg[/image] [image]http://swietarodzina.pila.pl/wp-content/uploads/2016/01/Kościelne-dzieje-Piły-wykład-ks.-Tomasza-Woli-03.jpg[/image] [image]http://swietarodzina.pila.pl/wp-content/uploads/2016/01/Kościelne-dzieje-Piły-wykład-ks.-Tomasza-Woli-04.jpg[/image] [image]http://swietarodzina.pila.pl/wp-content/uploads/2016/01/Kościelne-dzieje-Piły-wykład-ks.-Tomasza-Woli-05.jpg[/image] [/fancy_images]

[fancy_amp]

[titled_box variation=”orange” title=”Kościelne Dzieje Piły”]

Plan kolejnych wykładów z cyklu Kościelne Dzieje Piły:

[fancy_list style=”arrow_list” variation=”purple”]

• 10 lutego 2016 r. (środa)
  mgr Maria Bochan
  „Pilan wyznania wiary”.
  [span style=”font-size:10px; color:grey;”]Ze względu na środę popielcową ten wykład może rozpocząć się ok. godz. 19.10.[/span]

   

• 16 marca 2016 r. (środa)
  ks. dr Piotr Szczepaniuk
  „Regionalne oddziaływanie na życie religijne Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej w Skrzatuszu”.
  [span style=”font-size:10px; color:grey;”]Ze względu na parafialne rekolekcje wielkopostne ten wykład może rozpocząć się ok. godz. 19.30.[/span]

   

• 20 kwietnia 2016 r. (środa)
  ks. dr Tadeusz Ceynowa
  „Dzienniki urzędowe Wolnej Prałatury Pilskiej jako źródło historyczne dla Piły i okolic”.

   

• 18 maja 2016 r. (środa)
  ks. dr Jarosław Wąsowicz SDB
  „Milenium kontra Tysiąclecie. Obchody Milenium Chrztu Polski i Tysiąclecia Państwa Polskiego w Pile”.

   

• 8 czerwca 2016 r. (środa)
  ks. mgr Tomasz Szugalski
  „Proboszczowie i komendarze pilscy od czasów staropolskich do roku 1914”.

   

[/fancy_list]

[/titled_box]