Tajemnice i ciekawostki odc. 1 ~ Tajemnicze napisy w kościele po łacinie
Widzimy je jak tylko zbliżymy się nieco do ołtarzy. Często próbujemy je przeczytać i przetłumaczyć. Łacińskie napisy w naszym kościele nierzadko stanowią zagadkę.
[fblike layout=”box_count” send=”true” action=”like” font=”verdana” colorscheme=”light”]W pierwszym odcinku naszych tajemnic i ciekawostek z kościoła chcemy zatrzymać się dłużej i przetłumaczyć łacińskie napisy, które znajdują się na balustradach oraz ołtarzach.
Ich znaczenie jest ściśle powiązane z miejscem w którym się znajdują. Najczęściej są to fragmenty nadzwyczajnej formy rytu rzymskiego, czyli tzw. mszy przedsoborowej. Jeden z napisów jest wyjątkowy, ponieważ jest… w języku polskim!
Zacznijmy nasze tłumaczenie od balustrad przed prezbiterium. (Klikając na zdjęcie można je powiększyć)
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
ECCE AGNVS DEI
Tłum.: Oto Baranek Boży
Na lewej balustradzie jest napis z części stałej mszy świętej (przedsoborowej jak i w NOM), odmawiany tuż przed Komunią świętą To także fragment Ewangelii św. Jana 1, 29. Obecność tego napisu przypomina kogo za chwilę ma przyjąć wierny do serca.
[/one_half_last][one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
QVI TOLL PECATA MVNDI
Właś.: Qui tollis peccata mundi
Tłum.: Który gładzi grzechy świata
Napis na prawej balustradzie jest rozwinięciem fragmentu z lewej strony.
[/one_half_last]Najwięcej napisów znajduje się na ołtarzu przedsoborowym, wokół tabernakulum:
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
INTROIBO AD ALTARE DEI
Tłum.: Przystąpię do ołtarza Bożego
To antyfona psalmu 42, odmawiana podczas modlitwy u stóp ołtarza początku mszy świętej nadzwyczajnego rytu rzymskiego. Całość antyfony stanowi zdanie: „Introibo ad altare Dei, ad Deum, qui laetificat iuventutem meam” – „Podejdę do ołtarza Bożego, do Boga, który rozwesela młodość moją”.
[/one_half_last][one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
SANCTVS SANCTVS SANCTVS DOMINVS DEVS SABAOTH
Tłum.: Święty, Święty, Święty Pan, Bóg Zastępów
Z lewej strony tabernakulum znajduje się fragment aklamacji w części drugiej liturgii łacińskiej mszy wiernych, wykonywany po prefacji. Obecny także w NOM. Tekst nawiązuje do Iz 6,3.
[/one_half_last][one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
PLENI SVNT COELI ET TERRA GLORIA TVA
Tłum.: Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej.
Z drugiej strony tabernakulum jest kolejny fragment tej samej aklamacji.
[/one_half_last][one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
ST. IOSEF O.P.N.
Właś.: Sancte Ioseph ora pro nobis
Tłum.: Święty Józefie, módl się za nami
Pod figurą św. Józefa z prawej strony jest prośba o wstawiennictwo u Boga…
[/one_half_last][one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
ST. MARIA O.P.N.
Właś.: Sancta Maria ora pro nobis
Tłum.: Święta Maryjo, módl się za nami
… a po drugiej stronie wezwanie do Matki Bożej. Całość, wraz z napisami obok tabernakulum, wzywa na wspomożenie patronów świątyni – Świętej Rodziny.
[/one_half_last]Także boczne ołtarze kryją w sobie łacińskie napisy
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
ECCE PANIS ANGELORVM, FACTVS CIBVS VIATORVM
Tłum.: Oto chleb Aniołów, [który] stał się pokarmem pielgrzymów
To chyba jeden z najbardziej tajemniczych napisów. Znajduje się przy ołtarzu Serca Pana Jezusa (z lewej strony kościoła), a najbardziej wpatrujemy się w niego w Wielki Czwartek. Wówczas to przy ołtarzu urządzona jest ciemnica. Łaciński napis na drzwiach tabernakulum to początek 11 zwrotki sekwencji na uroczystość Bożego Ciała. Ta średniowieczna sekwencja, jest jedną z czterech, które weszły do mszału św. Piusa V (mszy trydenckiej). W formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego obowiązkowa i śpiewana także w czasie oktawy, we mszy posoborowej jest nieobowiązkowa i przeznaczona tylko na samą uroczystość. Poprzedza śpiew Alleluja. Autorem tej sekwencji, skomponowanej na cześć Jezusa w Najświętszym Sakramencie, jak i całego oficjum o Bożym Ciele, którego jest ona częścią, jest św. Tomasz z Akwinu.
[/one_half_last][one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
COR IESV SACR MISERERE NOB
Właś.: Cor Jesu Sacratissimum, miserere nobis
Tłum.: Serce Jezusa Przenajświętsze, zmiłuj się nad nami
Ołtarz Serca Jezusowego zwieńcza tekst krótkiego chorału gregoriańskiego.
[/one_half_last][one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
ST. MARIA ORA PRO NOB
Właś.: Sancta Maria ora pro nobis
Tłum.: Święta Maryjo, módl się za nami
Podobnie jak przy figurze Matki Boskiej w głównym ołtarzu, tak i na zwieńczeniu ołtarza Wspomożycielki Wiernych widnieje wezwanie z prośbą o modlitwę u Boga.
[/one_half_last]Wyjątkowy, bo w języku polskim jest napis nad chrzcielnicą.
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
Kto uwierzy i ochrzci się, zbawien będzie
Dlaczego aniołki nad chrzcielnicą trzymają napis w języku polskim, a nie po łacinie, jak inne napisy w kościele? Dokładnie nie wiemy, ale może jest to związane z tym, że chrzcielnica powstała dużo później niż reszta ołtarzy. Napis powstał w czasach kiedy języki narodowe zaczęły wypierać łacinę z Kościoła.
[/one_half_last]A najmłodszy napis po łacinie w naszym kościele ma zaledwie… dwa lata!
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
DA MIHI ANIMAS CÆTERA TOLLE
Tł.: Daj mi dusze, resztę zabierz
Tuż pod herbem salezjańskim nad ołtarzem Bożego Miłosierdzia przy głównym wejściu, znajduje się dewiza salezjanów – obecnych administratorów naszej świątyni. W tym motto zawarta jest mistyka i ascetyka, która charakteryzuje powołanie salezjańskie.
[/one_half_last]