Bohaterem kolejnego wykładu z cyklu Kościelne Dzieje Piły był eks-ksiądz Jan Czerski – postać o tyle ciekawa, że jako kapłan katolicki wystąpił z Kościoła i założył własną sektę. To była jedna z niewielu sytuacji w dziejach Kościoła.
Wykład o ks. Czerskim wygłosił pilski historyk pracujący w Muzeum Okręgowym w Pile, Marek Fijałkowski. Do sali św. Jana Bosko przyszły tłumy! Mimo początkowych problemów technicznych, udało się wykład podeprzeć ciekawymi ilustracjami.
— Bohater dzisiejszego wieczoru, czyli ks. Czerski był katolickim księdzem, który z własnej woli zrzucił sutannę — tymi słowami rozpoczął wykład Fijałkowski.
Historyk przedstawił pokrótce początkową historię Czerskiego i jego rodziny: gdzie mieszkali, ile mieli majątku, jakie szkoły skończył.
— Miał sympatyczną aparycję. Był tzw. „do rany przyłóż”. Wzbudzał powszechną sympatię. Jego kariera jako kapłana w Kościele katolickim zapowiadała się bardzo dobrze. Najpierw był wikarym przy katedrze na Ostrowie Tumskim w Poznaniu! Jednakże swoim postępowaniem zmusił swoich przełożonych do usunięcia go z urzędu. Powodem przeniesienia go były… dwie kobiety! — mówił Fijałkowski.
Wybranką serca księdza była Marianna Gutowska. Z jej powodu posługę kapłana w Pile sprawował tylko przez dwa miesiące.
— Proboszcz parafii śś. Janów nie chciał mieć takiego wikarego. Dlatego Czerski ze swoją kochanką przeniósł się do prywatnego mieszkania, wynajmowanego od żyda. Miał ciężką sytuacją życiową — kontynuował historyk.
W niedoli wspomogli go pilanie, którzy otaczali go sympatią, pastor ewangelicki jak i miejscowa loża masońska i żydzi. Od nich czerpał pieniądze. Nie za bardzo wiedział co ma ze sobą zrobić. Do Kościoła katolickiego wrócić nie chciał, bo to by oznaczało, że musiałby rozstać się z Gutowską.
— Ta sytuacja doprowadziła do tego, że w sierpniu 1844 r. dokonał aktu apostazji i już 19 października tego samego roku założył własną gminę religijną, namówiony przez mieszkańców Piły, którzy także odeszli z Kościoła.
Nowa wspólnota przyjęła nazwę: Chrześcijańsko-Katolicko-Apostolska Gmina Wyznaniowa. Jej struktura rozrosła się nawet poza granice Piły; istniała m.in. w Berlinie i Królewcu.
— Główne zasady gminy Czerskiego to odrzucenie autorytetu papieża, odrzucenie spowiedzi i języka łacińskiego w liturgii oraz – co wiadome dlaczego – odrzucenie celibatu. Do tego zakwestionował istnienie czyśćca, zasadności postów, kultu świętych — wyliczał historyk.
Dalej Marek Fijałkowski mówił o budowie kościoła (rozebrany w latach 50. XX wieku) oraz plebanii, którą rozebrano dopiero w 1994 roku. Temat świątyni wywołał ożywioną dyskusję po wykładzie.
Tradycyjnie zachęcamy do posłuchania całej prelekcji:
Nie widze linku do odsluchania, czy go nie ma, czy to jakis blad strony?